Na stronie Wirtualnego Sztetla pojawił się konkurs, dzięki któremu możecie wygrać książki i płyty związane z tematyką żydowską! Wystarczy wypełnić quiz znajdujący się na stronie.
KONKURS TRWA DO 22 CZERWCA! Kto pierwszy ten lepszy!
niedziela, 17 czerwca 2012
Galeria "Czy wiesz dlaczego?"
Polecam obejrzenie naszych zdjęć :)
Bezpośredni przycisk do galerii znajduje się na dole ekranu po prawej stronie.
(link zewnętrzny: http://www.flickr.com/photos/czywieszdlaczego/)
Bezpośredni przycisk do galerii znajduje się na dole ekranu po prawej stronie.
(link zewnętrzny: http://www.flickr.com/photos/czywieszdlaczego/)
niedziela, 10 czerwca 2012
"Wytwórnia
blondynek"
Jest to tytuł wiersza z jednej z naszych ulotek
promocyjnych. Autorką wiersza jest Pola Braun- warszawianka żydowskiego
pochodzenia, która tworzyła poezję i pisała do niej muzykę. Występowała w
teatrze Femina u boku Stefanii Ney, Władysława Szlengla, a także w kawiarni
artystyczno-literackiej „Sztuka”, gdzie prezentowała swoją twórczość. Przed wrześniem
1939 roku pracowała w redakcji „Szpilek”.
Po
stłumieniu powstania w getcie warszawskim, w maju 1943 r., trafiła do obozu
koncentracyjnego na Majdanku. Tutaj wciąż tworzyła; pisała i deklamowała
wiersze. W dniu 3 listopada Pola Braun zginęła w największej egzekucji w
dziejach Majdanka, kiedy to SS-mani rozstrzelali ponad 18 tysięcy mężczyzn,
kobiet i dzieci żydowskich z obozu lubelskiego i okolicy.
Poniżej
link do strony internetowej na której można znaleźć inne jej utwory.
http://www.zchor.org/birenbaum/poemy.htm#pola2
Festiwal Kultury Żydowskiej Zachor – Kolor i Dźwięk
Serdecznie zapraszamy na piątą edycję
Festiwalu Kultury Żydowskiej Zachor – Kolor i Dźwięk od 15
do 19 czerwca w Białymstoku. Czekają na was spotkania,
wykłady, warsztaty, pokazy filmów oraz koncerty. Zapraszamy do
zapoznania się z programem festiwalu:
Szmonces
Termin "szmonces" w języku hebrajskim oznacza "uśmiech". Określa się nim dowcip lub
większą formę kabaretową opartą na humorze żydowskim. Ich
korzeni dopatruje się w przypowieściach cadyków, które trafiły w
XIX wieku na sceny kabaretowe. W Polsce uprawiali go twórcy
pochodzenia żydowskiego: Julian Tuwim, Antoni Słonimski i Andrzej
Włast. Mógł być monologiem, dialogiem lub piosenką. Stanowił
satyrę na zasymilowaną, żydowska klasę średnią. Bohaterami
żartu są zwykle żydowscy kupcy. Scenka obracała się wokół
spraw biznesowych, ośmieszając praktyczne (filisterskie) podejście
do życia.
Zachęcam do obejrzenia szmoncesu pt. "Sęk" Konrada Toma w wykonaniu kabaretu Dudek.
Występują Edward Dziewoński i Wiesław Michnikowski.
Basia Żuchowska
Przedwojenne filmy żydowskie
.jpg)
Przedwojenne filmy żydowskie w języku jidysz doskonale obrazują życie Żydów w przedwojennej Polsce. Pierwsze żydowskie filmy wyraźnie
zaznaczyły dwa ważne nurty tematyczne; a mianowicie: motywy
religijne oraz sferę spraw obyczajowych, w znacznym stopniu
regulowanych wyznaniem. W płaszczyźnie ikonicznej odbijały one
wyglądy miejsc kultu, charakterystyczne ubiory, powszedni sposób
bycia, a więc to wszystko co składa się na specyfikę narodowego
folkloru i relikty kultury duchowej i materialnej. Wybuch wojny
przerwał niestety ten nurt.
Poniżej zebrane najważniejsze filmy
żydowskie:
| 1911 |
Macocha (reżyseria Abraham Izzak
Kamiński)
Film nie zachował się
do dnia dzisiejszego…
Chadsydka i odstępca
Okrutny ojciec
Zabójca z nędzy (reżyseria
Abraham Izzak Kamiński)
Film nie zachował się
do dnia dzisiejszego…
Meir Ezofowicz
Sąd boży
|
| 1912 |
Wydziedziczeni (reżyseria Abraham
Izzak Kamiński)
Film nie zachował się
do dnia dzisiejszego…
Bóg, człowiek i szatan (reżyseria
Abraham Izzak Kamiński)
Film nie zachował się
do dnia dzisieszego…
Mirełe Eforos
|
| 1913 |
Bigamistka
Córka kantora
Kara Boża
Fatalna klątwa
Nieznajomy
Ubój
|
| 1915 |
Wyklęta córka (reżyseria Abraham
Izzak Kamiński)
Film nie zachował się do dzisiaj… |
| 1916 | Małżeństwo na rozdrożu |
| 1921 | Tajemnice Nalewek |
| 1929 | W lasach polskich |
| 1932 | Kurów |
| 1933 | Sabra |
| 1936 |
Droga młodych
Judei gra na skrzypcach
|
| 1937 |
Weselni biedacy
Błazen purpurowy
Dybuk
|
| 1938 |
List do matki
Mateczka
Dzień w Warszawie
|
| 1939 |
Żydowskie życie w Białymstoku
Żydowskie życie w Krakowie
Żydowskie życie we Lwowie
Żydowskie życie w Wilnie
Bezdomni
|
DYBUK
WESELNI BIEDACY
DROGA MŁODYCH
Zapraszam do oglądania i dzielenia się opiniami!:)
Basia Żuchowska
Czesi o kolaboracji…
Polecamy film, który
dwa lata temu zdobył Krakowską Nagrodę Filmową na Festiwalu Off
Plus Camera oraz zgarnął sześć Czeskich Lwów (między innymi w
kategorii: najlepszy film, najlepsza aktorka, najlepszy reżyser oraz
najlepszy scenariusz). Obraz ten brał także udział w tegorocznej
edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy, gdzie
zdobył Brązowego Warszawskiego Feniksa ufundowanego przez
Stowarzyszenie Filmowców Polskich. „Protektor”, bo o tym filmie
mowa, opowiada historię prezentera audycji radiowych, który
decyduje się na kolaborację i dołącza do stacji radiowej
nadającej nazistowską propagandę w Pradze w 1939 roku. Współpracę
tę podejmuje w celu ochrony swej żony, która jest pochodzenia
żydowskiego.
Więcej informacji można znaleźć na:
Martyna Kamińska
Teatr żydowski: Warszawa kolebką teatru Jidysz
O tym, iż Warszawa jest
kolebką teatru Jidysz wspomniał w tytule swojej książki Icchak
Grudberg- Turkow. Dlaczego?
Jak podaje historyk Jakub
Szacki, zanim Abraham Goldfaden stworzył profesjonalny teatr jidysz w
Jassach (Rumunia, 1876) to już w latach 30. XIX w. na wiosnę, w
okresie święta Purim, warszawscy Żydzi wystawiali sztuki. Były to przedstawienia o tematyce biblijnej. Odbywały się w Sali tanecznej
szynku „Pod Trzema Murzynami” (ul. Ogrodowa) w Warszawie. Spektakle odbywały się też w cyrku Rappo (róg ul. Berga i
Włodzimierskiej), w teatrzyku ogrodowym Alkazar (ul. Króltewska 1) i w budynku na placu Muranowskim - prawdopodobnie pierwszym gmachu teatru żydowskiego. Tu też bywał wraz ze swoją trupą w latach 1886-1887 sam „ojciec zawodowego teatru jidysz” - Abraham Izzak Kamiński (był reżyserem jak również występował w przedwojennych filmach żydowskich). To on odremontował na potrzeby teatru żydowskiego budynek rotundy na
Dynasach (ul. Oboźna 1-3), który powstał w 1896 z przeznaczeniem na warsztaty samochodowe. Mieszczący się w tym budynku teatr otwarto w 1913, a wykorzystywano do 1935 roku.
Tak wyglądał on w czasach swojej świetności:
Tygodnik
„Stolica”
A oto co pozostało z
budynku dziś…
Zdjęcie
Ryszard Mączewski. Marzec 2004
Przed wojną występowały
w Warszawie:
Trupa Wileńska (od 1917 do 1935)
Warszawski Żydowski Teatr Artystyczny Z. Turkowa
Warszawski Nowy Teatr Żydowski Jonasa Turkowa
Teatr Ludowy i Teatr
dla Młodzieży Klary Segałowicz
trupy Idy Kamińskiej
Podjęto
także próbę wystawienia oryginalnej opery w jidysz. Napisane
przez M. Brodersona (libretto) i Henocha Kona (muzyka)
dzieło Dawid i Batszeba wykonano w teatrze
im.Kamińskiego w 1924r.
W getcie także istniała
przez pewien czas działalność teatralna. W grudniu 1940 władze
okupacyjne zezwoliłay na otwarcie jidyszowego teatru rewiowo-
operetkowego „Eldorado”, w kwietniu 1941 zapoczątkowano teatr
rewiowy „Na Pięterku”, w maju „Nowy Azazel”, w czerwcu
polską rewię „Femina”. W lipcu uruchomiono teatr dramtyczny
„Nowy Teatr Kameralny”, a we wrześniu- wystawiające operetki w
języku jidysz „Melody Palace”.
Choć cofano często
pozwolenia artystom żydowskim na występy i sama religia w sumie im
tego zabraniała to teatr żydowski się w Polsce rozwijał, a po
dziś dzień w duchu kultury żydowskiej działa przecież dobrze
presperujący Teatr Żydowski w Warszawie pod dyrekcją Szymona
Szurmieja. Założył on nawet studio aktorskie przy teatrze, gdzie
uczono języka jidysz, gdyż w tym języku były niegdyś grane
wszystkie przedstawienia…
Więcej na temat historii
można poczytać na http://jidyszland.pl/index_.php?d=30
O teatrze żydowskim
warto mówić, gdyż odegrał on bardzo ważną rolę w budzeniu
świadomości wspólnotowej, stąd ważne dla twórców było, by
wystawiać i pisać sztuki w języku jidysz.
Abraham Goldfaden był
tym który zebrał grupę purimszpilerów (nurt ludowy; w okresie
święta Purim wesołkowie opowiadali historię z Ks. Estery, był to
sposób na obejście zakazów religijnych) i śpiewaków brodzkich:
I. Grodnera i Mosze Finkla, i stworzył zawodowy teatr. Jego sztuka Szulamis zaostała przełożona na język polski
przez Izraela Bernsa.
Basia Żuchowska
Ludzkie historie…
Chciałybyśmy polecić stronę http://warszawa.getto.pl/,
która zbiera najważniejsze informacje dot. ludzi, miejsc, wydarzeń związanych z Gettem Warszawskim.
Można tam znaleźć m. in. informacje na temat
Haliny Aszkenazy-Engelhard, która urodziła się w Warszawie 15
kwietnia 1924 roku w zasymilowanej rodzinie żydowskiej.
Z kolei na stronie Archiwum Historii Mówionej (link poniżej) znajdują się nagrania, na których można posłuchać jej historii m.in. o: początku okupacji, akcji z 18 stycznia 1943, likwidacji getta, pracy w fabryce, ucieczce z transportu na Majdanek czy powstaniu warszawskim.
Swoje losy p. Halina opisała też również w
książkach Pragnęłam żyć, Spotkanie z losem, Dzień, noc,
dzień, Warszawa, Paryż, Tel Awiw. Dzisiaj jest przewodniczącą Związku
Żydów Warszawskich w Izraelu, a mieszka w Tel Awiwie.
Subskrybuj:
Posty (Atom)